Te i inne nowe obowiązki nałożyła na gminy nowelizacja ustawy Prawo ochrony środowiska z 27 listopada 2024 r. (dalej: nowelizacja), która weszła w życie 11 stycznia 2025 r.
I choć miejski plan adaptacji do zmian klimatu jest formalnie nowym mechanizmem ochrony środowiska (ramka 1), to już wcześniej niektóre jednostki samorządowe wdrażały zbliżone programy (według uzasadnienia do projektu nowelizacji – 44 miasta). W wyniku nowelizacji miejski plan adaptacji zyskał jednak definicję normatywną i stał się obowiązkowym aktem dla wszystkich miast liczących co najmniej 20 tys. mieszkańców.